Financiële toelichting op hoofdlijnen

Tabel van lasten en baten

Toelichting financiën

Het saldo van baten en lasten van het programma VHLOSV is ten opzichte van de begroting 2023 in totaal € 594.000 nadelig. Hieronder wordt voor de relevante taakvelden ingegaan op de grootste onder- en overschrijdingen.

Lasten

Ruimte en leefbaarheid (€ 1.709.000 voordeel)
De geraamde plankostenactiviteiten, die op de ontwikkelaar/initiatiefnemer worden verhaald, zijn in 2023 niet volledig uitgegeven. Daarnaast is er voor de transformatie naar de Omgevingswet een positief saldo ontstaan. Dit dankzij veel inzet van eigen medewerkers en efficiënt gebruik van de financiële middelen.

Overheveling
Voorgesteld wordt om het restantbudget á € 233.000 voor de transformatiekosten naar de nieuwe Omgevingswet over te hevelen naar 2024 en ten gunste te laten komen van benodigde middelen voor het opstellen van de Omgevingsvisie en advisering ruimtelijke kwaliteit teneinde te voldoen aan de kortere adviestermijnen.

Grondexploitatie  (€ 18.598.000 voordeel)

Er zijn drie gemeentelijke grondexploitaties: Vlietvoorde, Klein Plaspoel Polder (KPP) en De Star. Deze worden door middel van het Meerjarenperspectief grondexploitaties (MPG) minimaal 1 maal per jaar geactualiseerd. Dan wordt berekend wat aan het eind van de periode (bij oplevering van het ontwikkelde gebied) het resultaat is. Deze uitkomst kan leiden tot een mutatie in de verliesvoorziening. Bij het MPG 2024 – 1^e herziening is gebleken dat er een verlaging van afgerond € 650.000 (het saldo van de in de tabel opgenomen lasten en baten) van de verliesvoorziening van Vlietvoorde kan plaatsvinden om het berekende resultaat uit het MPG 2024 -1^e herziening te dekken.

Wonen en bouwen  (€ 1.084.000 voordeel)
Op dit taakveld is een voordelig saldo die veroorzaakt wordt door:

• Minder kosten Wabo als gevolg van minder vergunningaanvragen afgehandeld dan begroot. Mede hierdoor is het flexibele inhuurbudget niet volledig ingezet. Zie ook nadeel bij de baten.
• Duurzaamheid
  • De Stimuleringsregeling van de rentekorting is achtergebleven op wat eerder was verwacht. Dit betreft een voordeel van € 138.328.
  • Proeftuin aardgasvrije woningen
    Voorbereidende activiteiten hebben nog niet direct geleid tot woningen en gebouwen die aardgasvrij zijn gemaakt. In 2024 gaat onze projectpartner WoonInvest 210 woningen van het NEVE project aardgasvrij ready renoveren. Zoals beschreven in de planning in de aanvraag voor de Rijksbijdrage zullen de eerste woningen en gebouwen in de wijk naar verwachting na 2025 aardgasvrij gemaakt worden. Dit betreft een voordeel van € 158.900.
  • Isoleren woningen is een isolatiesubsidie die over meerdere jaren mag worden uitgegeven. In 2023 is aan de eerste 13 VvE’s die daarvoor in aanmerking komen een isolatiebijdrage aangeboden. Indien een VvE geïnteresseerd is, dan moet eerst een onderzoeks- en besluitvormingstraject doorlopen worden. Dit vergt een behoorlijke doorlooptijd. Dit betreft een voordeel van € 430.000.
• Minder uitgaven voor Flexwonen (€ 276.000) doordat drie van de vier in aanmerking komende kleinschalige locaties financieel onhaalbaar zijn gebleken. De oorzaak ligt vooral in het feit dat de inrichting en het beheer van kleinschalige locaties relatief duur zijn (zie ook raadsbrief nr. 3380, juli 2023).
• Minder lasten voor Juridische handhaving - kosten bestuursdwang (€ 50.000). Dit betreft de naleving van bouwvoorschriften (vergunningen) die achterblijven, waarbij er minder dwangsommen zijn opgelegd dan begroot. Deze situatie is vooraf lastig te voorspellen en te budgetteren, aangezien deze afhankelijk is van het aantal handhavingszaken waarmee de gemeente wordt geconfronteerd.
• Wet goed verhuurderschap

Halverwege het jaar is de wet inzake goed verhuurderschap van kracht geworden. Aanvankelijk was het niet duidelijk hoeveel meldingen zouden worden ontvangen waarbij de begroting overschreden is, wat heeft geleid tot minder uitgaven (€ 94.000).

Tegenover bovengenoemde voordelen zijn meer personeelslasten (ambtelijke capaciteitsinzet) doorbelast naar dit taakveld (€ 268.000).

Overheveling

Voorgesteld wordt om het restantbudget voor Flexwonen (€ 40.000) over te hevelen naar 2024, zodat de benodigde werkzaamheden voor locatie flexwonen De Tol alsnog kunnen worden uitgevoerd.

Baten
Ruimte en leefbaarheid (€ 1.471.000 nadeel)
De hogere baten hebben voornamelijk betrekking op het kostenverhaal van Klein Plaspoelpolder in het kader van het facilitair grondbeleid.

Grondexploitatie (€ 17.948.000 nadeel)
Zie toelichting bij de lasten.

Wonen en bouwen (€ 2.568.000 nadeel)
De lagere opbrengsten hebben voornamelijk betrekking op:

• In 2023 is minder aan bouwleges opgelegd dan begroot. De gemeente prognosticeert de vergunningaanvragen op basis van toekomstige ruimtelijke initiatieven en projecten, maar de gemeente heeft geen invloed op welk moment een ontwikkelaar een aanvraag gaat indienen. Het moment van indienen heeft vaak te maken met de bedrijfseconomische situatie van de ontwikkelaar. Tegenover dit nadeel staat er een voordeel op de lasten bij de Wabo.
• Nog niet gerealiseerde verkoop van de Herenstraat 42-44: Eind vorig jaar bleek dat de overdracht in 2024 zal plaatsvinden. Deze bijstelling kon niet meer in de 2 ^e Tussentijdse rapportage verwerkt worden, waardoor nu een lagere baat van € 1,5 miljoen is ontstaan.
• Isoleren woningen: Er zijn geen gerealiseerde baten, omdat er geen uitgaven zijn geweest in 2023.
• Proeftuin aardgasvrije woningen: er zijn geen gerealiseerde baten, omdat dit in relatie staat tot de uitgaven. Er zijn beperkte uitgaven geweest in 2023, waardoor enkel dat deel daadwerkelijk van de tussenrekening is gerealiseerd.