Begrotingsrechtmatigheid

Algemeen
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) wordt de begrotingsrechtmatigheid als volgt omschreven:

“Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de Raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, evenals het begrotingsjaar van belang zijn.”

Als blijkt dat de gerealiseerde bedragen hoger zijn dan de, ook na de laatste begrotingswijziging, geraamde bedragen dan kan er sprake zijn van onrechtmatige uitgaven (begrotingsonrechtmatigheid) aangezien het budgetrecht van de raad in het geding is. De raad heeft bepaald dat de budgetten in de begroting op programmaniveau worden geautoriseerd en investeringen per krediet.

In de financiële verordening maakt de raad nadere afspraken met het college over de verantwoording over de begrotingsrechtmatigheid. Bijvoorbeeld welke omstandigheden bij een formele overschrijding van de begroting, alsnog niet leiding tot een onrechtmatigheid. In de financiële verordening 2021 – die voor het verslagjaar 2023 nog geldt – zijn hier nog geen afspraken over gemaakt. Daarom wordt hieronder de begrotingsrechtmatigheid geanalyseerd volgens de spelregels die zijn vastgelegd in de financiële verordening 2024. Hieronder worden deze spelregels voor de volledigheid weergegeven.

• De begrotingsrechtmatigheid wordt beoordeeld op programmaniveau.
• Bij investeringen wordt de begrotingsrechtmatigheid beoordeeld op het niveau van het totaal goedgekeurde kredietbedrag. Een overschrijding van het jaarbudget, passend binnen het totaalbedrag van het krediet, wordt daarmee als rechtmatig beschouwd.
• Uitgangspunt is dat iedere afwijking van de begroting als onrechtmatig wordt beschouwd. Afwijkingen worden als acceptabel aangemerkt in de volgende situaties:
  • Er is sprake van een overschrijding waarbij direct gerelateerde inkomsten de overschrijding compenseren.
  • Er is sprake van een overschrijding op een open-einde regeling.
  • De overschrijding is geautoriseerd door de gemeenteraad door middel van de vaststelling van een tussentijdse rapportage.
• Begrotingsonrechtmatigheden die passen binnen het bestaande beleid van de gemeenteraad, worden opgenomen in de rechtmatigheidsverantwoording (voor zover de verantwoordingsgrens voor afzonderlijke fouten of onduidelijkheden is overschreden), maar worden niet nader toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering.

Analyse lastenoverschrijdingen
Met ingang van boekjaar 2023 is bepaald dat alle begrotingsoverschrijdingen (per programma en per krediet) altijd onrechtmatig zijn. De gemeenteraad heeft in de financiële verordening spelregels vastgelegd om te bepalen of een begrotingsonrechtmatigheid volgens het college acceptabel is of niet. In de tabel hieronder zijn alle geconstateerde begrotingsrechtmatigheden opgenomen. Conform de financiële verordening zullen de overschrijdingen op de programma’s groter dan € 100.000 en de overschrijdingen op de kredieten groter dan € 50.000 in de paragraaf bedrijfsvoering worden toegelicht.

Bedragen x € 1.000
 
Deze begrotingsonrechtmatigheden worden nader toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering als onderdeel van de toelichting op de rechtmatigheidsverantwoording.