Het jaarverslag bevat de verantwoording over alle bereikte resultaten in 2023 en de baten en lasten die daarmee te maken hebben. De financiële resultaten zijn dat er een voordelig resultaat van €8,1 miljoen is behaald ten opzichte van het verwachte begrotingsresultaat ten tijde van de 2e tussentijdse rapportage.
We geven met deze samenvatting uitleg bij de resultaten en cijfers. Hiermee kan iedereen een algemeen beeld vormen van het inzet van de gemeente voor haar inwoners. Ook vindt u een samenvatting van de financiële resultaten, oftewel ons huishoudboekje.
Voor en met inwoners
Inwoners, ondernemers, verenigingen en organisaties maken de gemeente Leidschendam-Voorburg. De gemeente heeft hen gesteund, richting gegeven waar nodig en de juiste randvoorwaarden geschapen om te kunnen wonen, werken en recreëren. Met de participatieverordening, die in co-creatie is opgesteld. Met inwoners, raadsleden, collegeleden en ambtenaren gaven we invulling aan hoe we met elkaar samenspraak willen organiseren en zijn we gestart om hieraan in de uitvoering een goede invulling te geven met een experimenteerprogramma. We gaan we hier de komende jaren van leren. Met Jong in LV organiseerden we bijeenkomsten om jongeren te vragen wat zij belangrijk vinden en wat zij anders zouden willen. In november is het eerste Kindervragenuur georganiseerd. In de raadzaal vroeg onze jeugd het college het hemd van het lijf. We hebben afgesproken dat we dit ook in 2024 organiseren.
We zijn verder aan de slag gegaan om onze dienstverlening nog beter en toegankelijker te maken. Zo introduceerden we een nieuwe (digitale) manier om meldingen te maken over de openbare ruimte. Hierdoor kunnen problemen eenvoudiger gemeld en sneller opgelost worden. Afgelopen jaar hebben vele vrijwilligers samen met de ambtelijke organisatie maar liefst 2 verkiezingen georganiseerd, voor de Provinciale Staten & Waterschappen, en de landelijke verkiezingen. Ook het onderzoek naar een geschikte plek voor een nieuwe raadzaal is afgerond, waarna de gemeenteraad ervoor koos om de optie van een nieuwe zaal in het raadhuis in Leidschendam verder te laten uitwerken.
Wonen, werken en recreëren in een aantrekkelijke omgeving
Woningbouw is een opgave waar we ook in 2023 goede stappen vooruit hebben gezet. In Vlietvoorde is deelplan De Coulissen opgeleverd aan de bewoners, evenals het Voorburgs Kwartier, het eerste deelplan van ontwikkellocatie Klein Plaspoelpolder. Er wordt gebouwd aan de Leidsekade, Leytsche Hof Damcentrum, Veurse Achterweg, Westeinderweg, Parkweg en Vliethaven. In 2023 is ook de verkoop van woningen gestart voor de Boomgaard, Waterweide en Triadome. Met het afsluiten van de anterieure overeenkomst kan er gebouwd gaan worden aan de Dr. Van Noortstraat. Het Diakonessenhuis is verkocht aan Woonhave voor de conversie naar woningen en de grondexploitatie voor De Star is gestart, zodat daar veel sociale woningbouw kan worden gerealiseerd. En goed zichtbaar voor iedereen: de sloop van het Total-gebouw is begonnen. Er wordt nu ook al gewerkt aan de woningbouw verder in de toekomst, zoals de Appelgaarde met circa 500 woningen. We hebben bovendien betere kaders en randvoorwaarden gecreëerd met het vaststellen van de Woonagenda 2024-2027 en de regeling Opkoopbescherming.
Het college de gemeenteraad en de organisatie hebben grote stappen gezet om ons voor te bereiden op de komst van de Omgevingswet waarvan de invoeringsdatum steeds concreter werd gesteld op 1 januari 2024.
Werkprocessen en systemen zijn aangepast op het nieuwe digitale omgevingsloket. Daarnaast is er een proces ingericht voor initiatieven waarin het voortraject meegedacht wordt met de initiatiefnemers. Ook zijn eind 2023 diverse verordeningen aangepast op de Omgevingswet.
Uit gesprekken over de omgevingsvisie zijn 5 concept perspectieven naar voren gekomen die we gaan gebruiken in het proces van vaststelling van de definitieve omgevingsvisie. Ondertussen hebben we samen met omliggende gemeenten de ruimtelijke puzzel aangeboden aan de provincie. Het is mooi dat we met elkaar beter inzicht kunnen geven in alle ruimtelijke uitdagingen de komende jaren.
Naast de concrete stappen richting de nieuwe Omgevingswet, dachten we na over de vraag wat voor gemeente Leidschendam-Voorburg in de toekomst wil zijn. Dit komt terecht in de nieuwe omgevingsvisie, die de basis vormt voor de ruimtelijke plannen in de toekomst. Veel inwoners en een fors deel van de ambtelijke organisatie werden hierbij betrokken. Uit deze gesprekken en sessies over de omgevingsvisie is een aantal perspectieven ontwikkeld waarlangs de visie verder gestalte krijgt. Ondertussen speelden we ook een stevige rol in de totstandkoming van een beeld op regionaal niveau. Dat leidde tot een ‘Handreiking ruimtelijke puzzel’ die we samen met omliggende gemeenten van de Haagse regio aanboden aan de provincie. Het is mooi dat we samen beter inzicht kunnen geven in alle ruimtelijke uitdagingen en dilemma’s die bij ons spelen.
Wij hebben ons in 2023 ingezet om buurtvoorzieningen en ruimte voor bedrijvigheid te behouden en waar nodig te creëren. We zijn gestart om diverse werklocaties te herontwikkelen tot gemengde woonconcepten, waarbij ontwikkelaars gevraagd is om ruimte te maken voor kleinschalige bedrijfsactiviteiten, ontspannen en ontmoeten. Denk hierbij aan Overgoo, Vlietweg, van Ruysdaellaan en het Diakonessenterrein. In het Huygenskwartier zijn we begonnen met de ontwikkeling van een kleinschalig bedrijfsverzamelgebouw.
Voor inwoners en bezoekers van onze gemeente willen we Leidschendam-Voorburg op de kaart zetten. De promotie van onze gemeente is voortgezet met LV verrast, bestaande uit een magazine, bioscoopreclames en een Engelstalige versie van LV verrast en met het faciliteren van mooie evenementen. Het nieuwe terrassenbeleid geeft meer duidelijkheid en ruimte aan horeca om een gezonde bedrijfsvoering te hebben en een positieve bijdrage te leveren aan een bruisend Leidschendam-Voorburg.Met het helpen bij de oprichting van de vereniging van eigenaren Huygenskwartier dragen we bij aan de bekendheid en levendigheid van dit karakteristieke winkelgebied. Voor het andere winkelgebied in Voorburg – De Julianabaan – zijn stappen gezet in de herontwikkeling in samenspraak met belanghebbende en omwonenden.
Sport, kunst, cultuur en recreatie geven het leven en wonen in Leidschendam-Voorburg kleur en smaak. Met het Sportakkoord 2.0 zijn afspraken gemaakt over het actiever krijgen van inwoners. Dit akkoord is al volop in uitvoering. De inzet van rolmodellen in Leidschendam-Noord draagt hier aan bij. Sinds oktober 2023 maken leden van de rugbyclub volop scrums, offloads en tries op het prachtige kunstgrasveld. Verder zijn veel sportvelden gerenoveerd en zijn er akoestische verbeteringen uitgevoerd in de binnensportaccommodaties. Van sport maken we een sprong naar cultuur. Het ontwikkelen van een cultuurvisie met onze cultuurpartners loopt op schema, de erfgoeddag was goed bezocht en succesvol, wat ook geldt voor de Open Monumentendag die in het teken stond van Levend Erfgoed. De gemeenteraad heeft de ontwikkeling van de bibliotheek Fluitpolderplein vastgesteld en we voeren deze nu uit.
In 2023 is het GroenActiePlan door de gemeenteraad vastgesteld en zijn al de eerste acties uitgevoerd zoals ontharding van het pleintje aan de Burgemeester Roeringlaan, extra plantvakken op de Overburgkade, en extra bomen op diverse locaties. Waterkwaliteit en -kwantiteit staan onder druk in onze regio. Daarom werken we met de waterschappen actief aan klimaatadaptatie, waterveiligheid, waterkwaliteitsverbetering en duurzaamheid. Met waterbedrijf Dunea en andere gemeenten wordt samengewerkt aan een lange termijnaanpak voor een robuuste en duurzame watervoorziening.
We gaan door met investeren in modernisering van schoolgebouwen. Voor de Vijverhof, Maartenscollege, RKBS Maria Bernadette zijn we verder met herontwikkelen. Het kindcentrum De Telescoop is in gebruik genomen. Conform wens van de raad is het haalbaarheidsonderzoek naar een onderwijslocatie op Kleinpolderplein uitgevoerd.
Steun voor wie het nodig heeft
Dankzij de sociale voorzieningen van de gemeente kunnen inwoners meedoen en weten zij ook waar zij hulp kunnen vragen als dat nodig is. In 2023 hebben we hard gewerkt aan inkomensondersteuning, zorg, huishoudelijke hulp en het faciliteren van jeugdzorg voor onze jongste inwoners. De raad stelde een nieuw beleidsplan re-integratie en participatie vast waarmee meer aandacht komt voor mensen om te participeren naar vermogen. Maatwerk en meedoen staan hierin centraal. De implementatie van het beleidsplan is begonnen. Ook zijn in 2023 de eerste welzijnsgesprekken gevoerd om in gesprek te komen en te blijven met alle bewoners die afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering. Daar gaan we mee door in 2024. Bovendien is er meer ingezet op vroegsignalering van schuldenproblematiek en, de ondersteuning van gedupeerden van de toeslagenaffaire. De samenwerking tussen huisartsen, het voorveld en vrijgevestigde psychologen is verbeterd. We hebben samen met maatschappelijke organisaties gewerkt aan de bestrijding van eenzaamheid, zorg voor dementie, hulp aan Oekraïense inwoners, het wegwerken van taalachterstanden, inburgeren, het opvangen van verwarde personen, sociale werkvoorziening en beschut werk, re-integratie, vrouwenopvang en de opvang van inwoners met meervoudige problematiek. Verder spreken we ouderen tijdens speciale bijeenkomsten en voeren we goede gesprekken met de adviesraad sociaal domein en de adviesraad Stompwijk. Dit netwerk van ondersteuning voor wie het nodig heeft, functioneerde ook in 2023 als krachtig vangnet met oog voor de eigen zelfstandigheid van onze inwoners. Onze gemeente kent een enorme maatschappelijke kracht!
Van hieruit werken we door aan effectiever beleid en een betere uitvoering. In 2023 zijn de subsidietafels geëvalueerd. Dit heeft geleid tot herontwikkeling van de subsidiesystematiek. Ook werken we na een evaluatie aan een nieuw minimabeleid. Vanwege veranderde wetgeving, kostenstijgingen en de wens om passende zorg te blijven leveren, is in 2023 gestart met nieuw WMO beleid opstellen. Het nieuwe WMO-beleid wordt samen met partners en inwoners gemaakt en zal in 2024 worden vastgesteld. De invoering van de Wet Aanpak Meervoudige Problematiek is uitgesteld. Deze wet regelt dat gemeenten de wettelijke mogelijkheid krijgen om tot een gecoördineerde aanpak te komen voor mensen of gezinnen met meerdere problemen. Ondanks deze uitstel zijn we wel aan de slag gegaan met een goede voorbereiding op de aanpak van multi-problematiek in het sociaal domein.
Eind 2023 is duidelijk geworden dat het COA op Overgoo circa 80 alleenstaande minderjarige vreemdelingen wil huisvesten. De gemeenteraad is hiermee akkoord gegaan en in nauw overleg met COA en inwoners kijken we hoe we zo goed mogelijk opvang, zorg, onderwijs en ondersteuning kunnen bieden aan deze asielkinderen. Hiervoor benutten we uiteraard de opgedane ervaring met het opvangen van de Oekraïense ontheemden. In 2023 is de opvang en ondersteuning van deze groep voortgezet en uitgebouwd in lijn met de landelijke ontwikkelingen.
Het versterkingsprogramma Sterk voor Noord blijft een belangrijk programma om de wijken De Heuvel/Amstel en Prinsenhof te verbeteren. De uitvoeringsprogramma’s zijn vastgesteld en we zijn met partners en bewoners aan de slag gegaan. Op De Waterlelie is een brugfunctionaris gestart, wiens primaire taak het is om ouders meer te betrekken bij het onderwijs. Daarnaast blijft het taalonderwijs op school voor de ouders bestaan, dat als doel heeft ouders mee te nemen in de informatievoorziening van school. Inwoners in de bijstand met een indeling in de zgn. participatiedoelgroep 2A zijn inmiddels in beeld bij de participatieconsulenten en worden begeleid zodat zij verder kunnen werken aan participatie in de samenleving. Om de problematiek van afval en ongedierte op te pakken in, samen én door de wijk, is er een werkgroep ingericht met professionals en inwoners. De werkgroep werkt aan een gemeente brede communicatiecampagne tegen plaagdieren en aan een evaluatie van het plaatsen van netten en prikkers tegen broedende meeuwen. We zijn verheugd dat het Sportfonds per september 2023 in de sporthallen de kantine, een vergaderruimte en een kleine sportzaal overdag beschikbaar stelt voor de buurt. Dat biedt kansen voor doelgroepen die wel een activiteit willen starten maar vanwege ruimtegebrek geen gebruik kunnen maken van de huidige ruimten in de wijk. Ook biedt het mogelijkheden voor nieuwe initiatieven. De eerste ronde van de moedertraining is afgerond en van de 6 aangemelde moeders hebben 5 het traject afgemaakt. Al deze moeders zijn getraind in opvoedvaardigheden en gespreksvaardigheden en zijn zich aan het ontwikkelen als sleutelfiguren in de wijk. Studenten van Inholland Den Haag gingen in september 2023 van start met het vraagstuk: hoe kunnen de wijkagent en handhaving op een laagdrempelige manier contact maken met ouders. Er lopen wervingscampagnes om in Leidschendam-Noord buurtpreventieteams in te gaan zetten.
Bereikbaar te voet, fiets, ov en auto
Om een goed bereikbare en verkeersveilige gemeente te zijn en te blijven, werden ook in 2023 belangrijke stappen gezet. In augustus is de passantenhaven Plaspoelhaven feestelijk geopend, is gestart met de herinrichting van de Dr. Van Noortstraat en is daar al eenrichtingsverkeer ingesteld. De EV-kabelgoot is mogelijk gemaakt, waarvan er inmiddels aardig wat zijn aangevraagd en aangelegd. Ook zetten we stappen op het gebied van verkeersveiligheid: we hebben voorbereidingen getroffen voorhet asfalteren van diverse fietspaden, de aanleg van een fietsstraat in de Parnashofweg en het realiseren van extra snelheidsremmende maatregelen in combinatie met rioolvervanging. Er is een start gemaakt met het opstellen van een plan van aanpak voor het Damcentrum en na een uitgebreid participatietraject is de Velostrada tussen Voorburg Noord en de Binckhorst vastgesteld. Met het Trekfietstracé (Westvlietweg-Binckhorst) zijn we nog bezig. In mei is de voorkeursvariant bereikbaarheid CID Binckhorst aan de gemeenteraad voorgelegd en in november is de bestuursovereenkomst Bereikbaarheid CID Binckhorst getekend. Door het nemen van dit besluit en het sluiten van deze overeenkomst is € 575 miljoen beschikbaar gekomen voor de verdere planontwikkeling en realisatie van het Masterplan Bereikbaarheid CID Binckhorst. Omdat gemeente Leidschendam-Voorburg mede opdrachtgever voor dit project is en financieel bijdraagt, is er binnen dat projectbudget geld beschikbaar voor het verbeteren van de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in heel Voorburg-West. De nota parkeernormen is vastgesteld. Deze nota biedt een duidelijke houvast voor inwoners en ontwikkelaars. Het Rijk heeft helaas de ontwikkeling van de A4/N14 stilgelegd. Samen met de regio zijn we in gesprek over de consequenties en verdere acties.
De verkenningsgesprekken voor de Huygenstunnel lopen, waarbij we als gezamenlijke overheden ook de samenwerking hebben gevonden met de kenniswereld, met ruimtelijke ontwerpers en met de InitiatiefGroep Huygenstunnel.
Veiligheid, een gezamenlijke verantwoordelijkheid
We hebben in 2023 fors geïnvesteerd in veiligheid. Het aantal BOA’s is op sterkte gebracht, de regionale visie op crisisbeheersing heeft een lokale invulling gekregen en we zijn begonnen met opleiden en trainen van de mensen. Samen met de scholen is het hackshield programma uitgevoerd om jongeren bewust te maken van digitale gevaren. Ook is onderzoek gedaan naar de juiste methodiek voor het opstellen van een wijkgerichte benadering van veiligheid. Er zijn ook twee themasessies georganiseerd voor de buurtpreventieteams.
Duurzame toekomst en goede leefomgeving voor iedereen
In 2023 vernieuwden we samen met inwoners en partners het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid. Het programma werd verbreed nar de thema's circulariteit, klimaatadaptatie en biodiversiteit en geïntensiveerd op energie. In het 2e kwartaal is het door de gemeenteraad unaniem vastgesteld en zijn we direct overgegaan tot uitvoering hiervan. In de wijken De Heuvel en Amstelwijk hielpen we de VVE’s om verduurzamingsscans uit te voeren. Zo kunnen deze woningen straks meedoen aan de overgang naar een aardgasvrije wijk. Een belangrijke bijdrage om te komen tot het Lokaal Klimaatakkoord was de Green Challenge Deal van Stichting Duurzaam LV die veel waardevolle duurzame initiatieven heeft opgeleverd. Met energiebesparingstips en energiecoaches hebben we al veel inwoners geholpen om deel te worden van de duurzame toekomst. Ook het raadsbesluit om een duurzame bibliotheek te realiseren, draagt bij aan een duurzaam LV. Vanuit het vastgestelde GroenActiePlan zijn al verschillende plekken vergroend. Tegelijkertijd zijn we, met de nieuwe aanbesteding van ons maai- en slootbestek per 1 januari 2024, overgeschakeld naar een nieuw maaibeheer.
In 2023 was het de 25ste keer dat de Christiaan Huygenswetenschapsprijs is uitgereikt. Ter ere hiervan is de Christiaan Huygens Jeugdprijs in het leven geroepen, een wedstrijd tussen de VMBO-scholen in onze gemeente. De leerlingen kregen de opdracht om met duurzame materialen iets creatiefs te maken, voor de wijk rondom de school. De uitreiking van de Jeugdprijs, met de presentatie van de resultaten, vond plaats tijdens het Techniekfestival in het Corbulo college in Voorburg.